🧧 Koszty Handlowe W Wariancie Kalkulacyjnym

Jesteśmy jednostką produkcyjną. Koszty ewidencjonujemy tylko na kontach zespołu 4. Nie prowadzimy ewidencji magazynowej zapasów. Materiały do produkcji na dzień zakupu oraz wyroby gotowe na dzień ich wytworzenia odpisujemy w koszty, zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości. Co miesiąc ustalamy stan tych składników na W ten sposób przedstawia się koszt własny sprzedaży w metodzie kalkulacyjnej. Metoda kalkulacyjna opiera się więc na ewidencji kosztów w układzie kalkulacyjnym. 1. Wystawiono fakturę za sprzedane wyroby gotowe a) cena sprzedaży 1 900 000 b) VAT należny 437 000 c) suma faktury 2 337 000 2. Koszty w układzie kalkulacyjnym → podziałŚ - wg miejsc powstawania (tj. rodzaju działalnoĞci, jednostek organizacyjnych) - koszty produkcji - dopiero koszt wytworzenia sprzedanych produktów w wynik finansowy - koszty zarządu → dotyczą jednostki jako całoĞci - koszty administracyjno-gospodarcze np. płace zarządu, koszty Zmiana stanu produktów to jeden z kluczowych pojęć, które odróżnia rachunki zysków i strat. Bowiem ustawodawca umożliwia sporządzanie rachunku zysków i strat jednostki w dwóch wariantach a mianowicie – porównawczym lub kalkulacyjnym. Występują one zarówno w załączniku nr 1, jak i w załączniku nr 5 do ustawy o rachunkowości. W przypadku wariantu kalkulacyjnego, oprócz informacji o koszcie wytworzenia produktów, kadra zarządzająca uzyskuje wszystkie szczegółowe informacje dotyczące kosztów zarządu oraz kosztów sprzedaży. Budowa kalkulacyjnego rachunku zysków i strat - jakie dodatkowe pozycje są wyróżnione? 3) nr 5 - dla jednostek małych sporządzających uproszczony rachunek zysków i strat, w wariancie kalkulacyjnym albo porównawczym. Wybór wariantu rachunku zysków i strat uzależniony jest od stosowanego rachunku kosztów i powinien wynikać z przyjętych zasad (polityki) rachunkowości. Te 100 złotych z kolei będzie zaksięgowane, jako koszt dopiero w momencie ich sprzedaży. By móc zachować zasadę współmierności należy wyodrębnić w tym miejscu koszty rozliczane w czasie. Do takich kosztów zaliczymy rozliczenia międzyokresowe 11 Ibidem, art. 6, ust. 1. Schemat 2. Podział kosztów w układzie kalkulacyjnym Źródło: Opracowanie własne na podstawie: W. Gabrusewicz, Analiza finansowa przedsiębiorstwa – Teoria i zastosowanie , PWE, Warszawa 2014, s 227. Koszt wytworzenia produktów (UoR art. 28 pkt 3). obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim Różnica między wariantem porównawczym i kalkulacyjnym odnosi się przede wszystkim do kwestii prezentacji kosztów operacyjnych. W wariacie porównawczym koszty pokazuje się według rodzajów, a w wariancie kalkulacyjnym w układzie kalkulacyjnym, czyli według miejsc ich powstawania oraz według poszczególnych produktów. w wariancie porównawczym: koszty zużycia materiałów i energii, wartość sprzedanych towarów i materiałów, usługi obce, w wariancie kalkulacyjnym: koszty wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów i materiałów. Koszty zmienne są to takie pozycje kosztów, których poziom zależy od wielkości produkcji. W związku z tym istnieje kilka układów ewidencyjnych, w których ujmowane są koszty, z czego dwa są najpopularniejsze. Mowa tutaj o układzie rodzajowym oraz układzie funkcjonalno-kalkulacyjnym. W tych układach przedsiębiorstwo najczęściej prowadzi swoją ewidencję kosztów działalności podstawowej. UZASADNIENIE. W rachunku zysków i strat są ujmowane przychody i koszty ustalone zgodnie z zasadami rachunkowości, a więc także te, które nie są uznane podatkowo. Charakterystycznym przykładem takich kosztów są koszty wynagrodzeń pracowników wraz ze składkami na ZUS. Niezapłacone wynagrodzenie pracownika jest kosztem rachunkowym fXGs0cx. | Drukuj | Szczegóły Kategoria: Układy ewidencyjne kosztów. Opublikowano: środa, 17, czerwiec 2015 07:02 Ewa Kusznierowska Do tej pory dowiedzieliśmy się, że koszty dzielimy na: operacyjne, pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe. Koszty operacyjne możemy ewidencjonować w układzie rodzajowym lub układzie kalkulacyjnym. Koszty według rodzaju znajdują się w czwartym zespole i oznaczone są numerami zaczynającymi się od cyfry 4, koszty ujęte w układzie kalkulacyjnym znajdują w zespole piątym i oznaczone są numerami zaczynającymi się od cyfry 5. Koszty finansowe i pozostałe koszty operacyjne , podobnie jak koszty własne sprzedaży usług i wyrobów gotowych oraz koszt sprzedanych towarów w cenie zakupu i wartość sprzedanych materiałów, tak jak przychody, znajdują się w zespole siódmym. Wiemy już, że w układzie rodzajowym ujmuje się wszystkie koszty poniesione w danym okresie, pomimo, że mogą dotyczyć okresów przyszłych lub okresów minionych. Do rozliczenia tych kosztów w układzie 4 służy konto 490- Rozliczenie kosztów. Zarówno w przypadku stosowania układu rodzajowego jak i kalkulacyjnego koszty dotyczące innych okresów ujęte są na koncie „Rozliczenie międzyokresowe kosztów”. Konto to należy do zespołu 6. Koszty w układzie rodzajowym to koszty proste, tzn. takie, których w ramach jednego podmiotu nie dzieli się na elementy składowe. Wiemy już, że w układzie rodzajowym wyróżniamy następujące grupy kosztów: Amortyzacja Zużycie materiałów i energii Usługi obce Podatki i opłaty Wynagrodzenia Ubezpieczenia społeczne Inne świadczenia Pozostałe koszty. Te grupy kosztów zostały dokładniej omówione w artykule „Koszt, a wydatek”. Układ kalkulacyjny obejmuje: układ kosztów według produktów układ kosztów według miejsc ich powstania. Koszty w tym układzie ujmowane są według miejsc ich powstania i podlegają rozliczeniu na produkty. Celem tego układu jest uzyskanie lepszego wglądu w strukturę kosztów i rozliczenie ich tak by było dokładnie wiadomo ile wynosi koszt produkcji danego produktu. Jest to niezbędne w zakładach produkcyjnych, po to by można było podać odbiorcy właściwą cenę sprzedaży danego produktu. Ten układ kosztów jest dostosowany do struktury organizacyjnej danego przedsiębiorstwa i zależy od jego specyfiki. Układ kalkulacyjny stosowany jest również w przedsiębiorstwach, stowarzyszeniach i fundacjach organizujących projekty unijne, i służy do rozliczania kosztów projektów unijnych. Ponieważ każdy projekt posiada własny budżet i musi być bardzo dokładnie rozliczony, bardzo ważne jest policzenie całkowitych kosztów każdego projektu z osobna. Dlatego księgowi w tych podmiotach muszą stosować układ kalkulacyjny. Przeważnie w tych podmiotach stosowane są zarówno konta zespołu czwartego, jak i piątego (podobnie jak w większości zakładów produkcyjnych). Najczęściej w przedsiębiorstwach produkcyjnych wyróżniamy następujące grupy kosztów w układzie kalkulacyjnym: Produkcja podstawowa (501) Koszty handlowe (510) Koszty wydziałowe (521) Koszty sprzedaży (527) Produkcja pomocnicza (530) Koszty ogólnego zarządu (551) Rozliczenie kosztów produkcji (580) W nawiasie podałam numery kont, które będą stosowane potem w zadaniach. Jak pamiętamy istnieje pewna dowolność przyjmowania numeracji w różnych przedsiębiorstwach. Najważniejsza jest pierwsza cyfra, wskazująca numer zespołu. Ta cyfra zawsze musi być zachowana. 1. Koszty produkcji podstawowej, to koszty związane bezpośrednio z produkcją. W ich skład wchodzą: materiały związane bezpośrednio z produkcją, które można przypisać bezpośrednio do danych produktów, płace bezpośrednie wraz z narzutami, czyli związane z wynagrodzeniem pracowników bezpośrednio produkcyjnych (pracujących przy produkcji, inne koszty bezpośrednie np. zużycie narzędzi i przyrządów specjalnych, które są używane wyłącznie przy wytwarzaniu danego produktu. 2. Koszty handlowe to koszty związane z zakupem materiałów takie jak np.: koszty załadunku i wyładunku, przewozu, ubezpieczenia w drodze, poniesione w celu dostarczenia dostawy do pierwszego miejsca składowania materiałów. 3. Koszty wydziałowe to koszty pośrednie produkcji, ponoszone na wydziałach produkcyjnych. Nie są one zaliczone do koszów produkcji podstawowej, bo nie można ich zaliczyć do konkretnej produkcji. Są ro koszty utrzymania w ruchu maszyn i urządzeń służących produkcji, koszty kierowania wydziałem (w tym koszt pracownika zarządzającego całym wydziałem), koszty konserwacji urządzeń na wydziałach produkcyjnych, koszty oświetlenia, ogrzewania i inne które są ponoszone na wydziałach produkcyjnych. 4. Koszty sprzedaży to koszty związane ze sprzedażą produktów pracy, które można przypisać do konkretnej partii produktów, takie jak np. załadunku i wyładunku, przewozu, ubezpieczenia w trakcie transportu, opakowania oraz reklamy. 5. Koszty produkcji pomocniczej to koszty wydziałów pomocniczych, które wykonują świadczenia dla danej jednostki. Są to takie wydziały jak: wydziały energetyczne, służba utrzymania ruchu, transportowe, remontowe, budowlane. 6. Koszty ogólnego zarządu to koszty utrzymania zarządu oraz organizacji i obsługi zakładu jako całości. W ich skład wchodzą następujące koszty: administracyjno- gospodarcze, podatki od nieruchomości, opłaty skarbowe, administracyjne, notarialne itp., koszty zarządu (biurowe, wynagrodzenia, podróży służbowych pracowników zarządu) ogólnoprodukcyjne, służące utrzymaniu komórek ogólnego przeznaczenia jak np. magazyny, laboratoria, bocznice kolejowe i inne. Oczywiście w przypadków projektów unijnych te konta będą inne. W skład kosztów ogólnych zarządu będą wchodziły koszty utrzymania podmiotu zarządzającego projektami. Podobnie jak w przypadku zakładów produkcyjnych będą to koszty administracji i utrzymania zarządu, podatki od nieruchomości, część oświetlenia służąca do utrzymania pomieszczeń, koszty biurowe potrzebne do utrzymania stowarzyszenia, przedsiębiorstwa czy fundacji, koszty zarządu (wynagrodzenia, koszty podróży służbowych pracowników zarządu). Zamiast produkcji podstawowej będziemy mieli koszty związane bezpośrednio z projektami np.: zakup materiałów potrzebnych do szkoleń, wydatki bezpośrednio związane z danymi projektami takie jak np. książki, broszury, koszty wyżywienia szkolonych osób, koszty trenerów przyporządkowane do konkretnych szkoleń. Zamiast kosztów wydziałowych będziemy mieli koszty pośrednio związane ze szkoleniami jak np. tę część kosztów oświetlenia, czy wody, która jest potrzebna do prowadzenia szkoleń, środki czystości przeznaczone dla szkolonych osób, papier do drukowania materiałów, koszty amortyzacji tych komputerów (lub innych środków trwałych), które są używane do wszystkich szkoleń. Koszty mogą być przyporządkowane w zależności od sytuacji. Np. jeżeli w celu przeprowadzenia szkoleń wynajmujemy sale wykładowe i płacimy za godziny, tak, że można przyporządkować je do konkretnych szkoleń, będą mogły być dodane do konkretnego szkolenia i będą należały do kosztów bezpośrednio związanych z danym szkoleniem. W przypadku gdy wynajmujemy pomieszczenia na stałe by przeprowadzać w nich szkolenia, koszty wynajmu będą należały do kosztów związanych pośrednio ze szkoleniami. W przypadku gdy każde szkolenie ma odrębnego koordynatora i jego wynagrodzenie z narzutami można przyporządkować do konkretnego szkolenia, będzie ono stanowiło koszt bezpośrednio związany z danym projektem. W przypadku, gdyby koordynator szkoleń zajmował się kilkoma szkoleniami równocześnie (był zatrudniony na stałe np. na umowę o pracę w Stowarzyszeniu oraz zajmowałby się tylko zarządzaniem wszystkimi projektami), koszt jego wynagrodzenia z narzutami byłby kosztem pośrednio związanym z projektami. (Jest to właściwie tylko hipotetyczne rozważanie, ponieważ zwykle, nawet jeśli koordynator prowadzi kilka szkoleń, podobnie jak trener jest przypisany do tego, tego i tego projektu i w każdym pobiera ściśle określoną, wpisaną w projekcie kwotę). Koszty bezpośrednio związane z danym projektem są kosztem tego projektu. Koszt związany pośrednio, musimy rozliczyć na wszystkie projekty, proporcjonalnie do udziału tego projektu we wszystkich kosztach pośrednich. Suma kosztów pośrednich i kosztów bezpośrednich stanowi koszt danego projektu. Tak mniej więcej to zwykle wyglądało w poprzednim okresie projektowania. Muszę jednak tutaj stwierdzić, że w celu określenia z jakiego rodzaju kosztami projektowymi mamy do czynienia, należy jeszcze zajrzeć do przepisów szczegółowych, dotyczących danego działania i dotyczących danego typu projektów. Rozliczając takie projekty należy zajrzeć do tych przepisów, ponieważ w różnych projektach te przepisy mogą się jednak różnić. W przypadku zakładów produkcyjnych koszt wytworzenia to koszty bezpośrednie produkcji powiększone o uzasadnione koszty wydziałowe. (Uzasadnione tzn. takie, które zgodnie z przeprowadzoną kalkulacją przypadają na daną produkcję). Nie obejmują one: nieuzasadnionej części kosztów wydziałowych, czyli kosztów wynikających ze strat produkcyjnych oraz z niewykorzystanych zdolności produkcyjnych, kosztów ogólnego zarządu, kosztów magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów (chyba, że są poniesione w procesie produkcji), kosztów sprzedaży produktów. Warto zwrócić na to uwagę, że: W układzie kalkulacyjnym nie występują koszty innych okresów. W tym układzie zapisywane są tylko koszty danego okresu. Koszty dotyczące wyprodukowanych i niesprzedanych w danym okresie produktów przed przeksięgowaniem na wynik finansowy musimy przeksięgować na produkty, ponieważ te produkty zostaną sprzedane w kolejnych okresach, a obecnie zwiększają wartość zapasów przedsiębiorstwa. To samo dotyczy kosztów niezakończonej jeszcze produkcji. Jest to zgodne z zasadą współmierności przychodów i kosztów. [Osoby, które korzystają z tej strony sporadycznie, lub znalazły się na niej przypadkowo, zapraszam do przeczytania innych zagadnień ujętych na niej. "Na każdy artykuł można wejść" poprzez "Spis treści", znajdujący się na tej stronie w lewym górnym rogu. Napisany jest w postaci linków do tych artykułów. Większość zadań i testy ujęte są osobno. Menu do nich znajduje się również w lewej części strony, ale niżej. Osoby, uczące się rachunkowości zapraszam do korzystania z artykułów "po kolei" (zgodnie ze spisem treści), gdyż uczę rachunkowości na tej stronie "krok po kroku". Informuję również, że strona cały czas jest jeszcze uzupełniana. Docelowo będzie zawierała kompendium wiedzy potrzebnej do uzyskania dyplomu w zawodzie technika rachunkowości.] Przedsiębiorstwa zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych muszą sporządzić sprawozdanie finansowe składające się z bilansu, rachunku zysków i strat i informacji dodatkowej. Wybór wariantu rachunku zależy od przyjętych zasad ewidencji kosztów działalności operacyjnej. Rachunek zysków i strat jest zatem jednym z podstawowych i obligatoryjnych elementów sprawozdania finansowego. Informuje, jaka jest efektywność poszczególnych rodzajów działalności oraz jaki wynik finansowy osiągnęła dana jednostka gospodarcza. Do obowiązków kierownika jednostki należy podjęcie decyzji o wyborze wariantu, w jakim rachunek zysków i strat będzie prezentowany. Możliwy jest albo wariant porównawczy, albo kalkulacyjny. Przy czym ustawa o rachunkowości nie narzuca ani jednej, ani drugiej wersji. Jest pozostawiona swoboda (wyjątek: emitenci papierów wartościowych, które są notowane na giełdzie). Ostatecznie wybór wariantu należy do kierownika jednostki, który zgodnie z art. 10 ust. 1 uor w dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości określa między innymi metody wyceny aktywów i pasywów oraz sposób ustalania wyniku finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru. Rachunek wyników w układzie porównawczym stosowany jest głównie w małych firmach, w których nie występuje konieczność podziału kosztów wspólnych według funkcji. Także w podmiotach świadczących usługi zwykle wystarcza podział kosztów tylko wg rodzaju. Układ kalkulacyjny natomiast jest bardziej zorientowany na sprzedaż, gdyż informuje o poszczególnych kosztach wytworzenia, czyli kosztach wyprodukowanych wyrobów, produkcji sprzedanej, zapasów końcowych, a także kosztach sprzedaży i kosztach ogólnego zarządu. Wybór wariantu rachunku zależy od przyjętych zasad ewidencji kosztów Jeżeli w przedsiębiorstwie do ewidencji kosztów działalności operacyjnej stosowane są jedynie konta zespołu 4 (układ rodzajowy kosztów) to rachunek zysków i strat sporządzany jest w wariancie porównawczym. Firmy posługujące się układem rodzajowym kosztów (zespół 4) i równolegle układem funkcjonalnym (zespół 5) mają prawo wyboru wariantu rachunku zysków i strat. Jednostki prowadzące ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 5 sporządzają kalkulacyjny rachunek zysków i strat. W praktyce bardzo duże znaczenie ma wielkość firmy i branża, w jakiej działa podmiot, bo to determinuje potrzeby informacyjne kierownictwa jednostki, a tym samym przyczynia się do możliwości stworzenia rachunku zysków i strat w jednym albo drugim wariancie. Różnice w sporządzaniu rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym są przedstawione w tabeli poniżej. Rachunek zysków i strat (wariant porównawczy) Rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny) a. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi I Przychody netto ze sprzedaży produktów II Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna) III Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki IV Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów b. Koszty działalności operacyjnej I Amortyzacja II Zużycie materiałów i energii III Usługi obce IV Podatki i opłaty V Wynagrodzenia VI Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia VII Pozostałe koszty rodzajowe VIII Wartość sprzedanych towarów i materiałów c. Zysk (strata) ze sprzedaży (a – b) a. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów I Przychody netto ze sprzedaży produktów II Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów b. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów I Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II Wartość sprzedanych towarów i materiałów c. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (a – b) d. Koszty sprzedaży e. Koszty ogólnego zarządu f. Zysk (strata) ze sprzedaży (c – d – e) W tabeli została przedstawiona jedynie pierwsza część rachunku zysków i strat, tj. ustalanie zysku (straty) ze sprzedaży, tylko ta część odróżnia bowiem od siebie dwa warianty rachunku zysków i strat. W wariancie porównawczym od sumy przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów skorygowanych o zmianę stanu produktów (zwiększenie stanu produktów występuje ze znakiem plus, a zmniejszenie – ze znakiem minus) i zwiększonych o koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby odejmowana jest suma kosztów działalności operacyjnej według ich rodzaju oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów. Z kolei w wariancie kalkulacyjnym od sumy przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów odejmowane są koszty wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów i materiałów, jak też całość kosztów sprzedaży i ogólnego zarządu. Specyfika branży produkcyjnej W porównawczym rachunku zysków i strat ujmuje się wszystkie koszty, które zostały poniesione przez jednostkę w danym okresie sprawozdawczym, niezależnie od tego czy są one współmierne z przychodami, czy też nie. W sytuacji, gdy wszystkie wytworzone w danym okresie produkty zostaną sprzedane, poniesione koszty będą współmierne z osiągniętymi przychodami (zasada współmierności), a wynik na działalności podstawowej nazywany wynikiem na sprzedaży można obliczyć jako różnicę między tymi dwoma wielkościami. Niestety, w praktyce jednak taka sytuacja występuje bardzo rzadko. Zwykle wielkość sprzedaży jest różna od wielkości produkcji w danym okresie sprawozdawczym. W takiej sytuacji trzeba więc skorygować poziom poniesionych kosztów o tzw. zmianę stanu produktów. Jest to charakterystyczne przede wszystkim dla jednostek produkcyjnych. W tej samej firmie, która jednak sporządzałaby rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, nie będzie zmiany stanu produktów, ponieważ ta wersja każe zestawić z przychodami jedynie te koszty, które przyczyniły się albo bezpośrednio, albo pośrednio do powstania przychodów w danym okresie sprawozdawczym. Jednak tu konieczne będzie pokazanie zysku brutto ze sprzedaży, często określanego jako marża na podstawowej działalności. Klientom i konkurentom będzie wprost zaprezentowana informacja o zyskowności na podstawowej działalności jednostki oraz wartość kosztów procesu sprzedaży i kosztów utrzymania działalności firmy. Odbiorcy sprawozdań finansowych mają zatem dostęp wprost ze sprawozdania finansowego do danych, które pozwolą ocenić im efektywność działalności podmiotu. W przypadku wersji porównawczej rachunku zysków i strat są to dane ukryte wśród kosztów wg rodzaju i nie ma możliwości wyłuskania informacji, ile wynoszą koszty zarządu czy koszt wytworzenia sprzedanych produktów. Sporządzanie wersji kalkulacyjnej rachunku zysków i strat nie jest przeszkodą w poznaniu przez czytelników sprawozdania finansowego struktury rodzajowej kosztów, ponieważ zgodnie z ustawą o rachunkowości obowiązkowe jest wtedy zaprezentowanie w informacji dodatkowej wartości kosztów wg rodzaju i uzgodnienie wyniku finansowego do zysku ze sprzedaży z rachunku zysków i strat. Kierownik jednostki musi podjąć decyzję czy w rachunku zysków i strat zaprezentuje wynik na swojej podstawowej działalności – zysk brutto ze sprzedaży, czy będzie wolał tę wartość „ukryć” w zysku ze sprzedaży. Przykład Spółka produkcyjna poniosła w 2012 roku koszty, które zostały zaprezentowane w poniższej tabeli. Koszty produkcji związane były z wyprodukowaniem szt. wyrobów. razem koszty produkcji koszty sprzedaży koszty zarządu koszty do rozliczenia w czasie Amortyzacja 163 000,00 120 000,00 18 000,00 25 000,00 Zużycie materiałów 2 001 200,00 1 950 000,00 20 000,00 26 000,00 5200 Usługi obce 489 500,00 450 000,00 12 000,00 23 000,00 4500 Podatki i opłaty 10 200,00 5 000,00 200,00 5 000,00 Wynagrodzenia 460 000,00 260 000,00 150 000,00 50 000,00 Ubezpieczenia i inne świadczenia 124 000,00 50 000,00 59 000,00 15 000,00 Pozostałe koszty rodzajowe 85 000,00 15 000,00 29 000,00 28 000,00 13000 razem 3 332 900,00 2 850 000,00 288 200,00 172 000,00 22 700,00 Zatem koszt wytworzenia jednego wyrobu wyniósł 71,25 zł. W bieżącym okresie sprzedano szt. za cenę zł/szt., uzyskano zatem przychód w kwocie zł. Zakładając, że w danym okresie sprawozdawczym nie było innych przychodów i kosztów, wynik finansowy w ramach podstawowej działalności operacyjnej prezentowałby się następująco: a. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi 3 808 950,00 a. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 3 430 000,00 I Przychody netto ze sprzedaży produktów 3 430 000,00 I Przychody netto ze sprzedaży produktów 3 430 000,00 II Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna) 378 950,00 II Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów III Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki b. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 2 493 750,00 IV Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów I Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 2 493 750,00 b. Koszty działalności operacyjnej 3 332 900,00 II Wartość sprzedanych towarów i materiałów I Amortyzacja 163 000,00 c. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (a – b) 936 250,00 II Zużycie materiałów i energii 2 001 200,00 d. Koszty sprzedaży 288 200,00 III Usługi obce 489 500,00 e. Koszty ogólnego zarządu 172 000,00 IV Podatki i opłaty 10 200,00 f. Zysk (strata) ze sprzedaży 476 050,00 V Wynagrodzenia 460 000,00 VI Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 124 000,00 VII Pozostałe koszty rodzajowe 85 000,00 VIII Wartość sprzedanych towarów i materiałów c. Zysk (strata) ze sprzedaży (a – b) 476 050,00 Jak zatem widać, niezależnie od wersji wynik musi być taki sam, ale analizując rachunek w wersji kalkulacyjnej okazuje się, że rentowność ze sprzedaży produktów wynosi 27%, a wartość kosztów sprzedaży w ogóle kosztów to 10% (koszty zarządu to 6% ogółu kosztów). Podobnie można analizować udział kosztów w przychodach. Rachunek zysków i strat w wersji porównawczej nie daje nam takich informacji. Odczytanie efektywności działalności na podstawie rachunku w wersji porównawczej utrudnia też pozycja „zmiana stanu produktów” i „pozycja koszt wytworzenia na potrzeby własne jednostki”. Zmiana stanu produktów pokazuje różnicę między kosztami poniesionymi a kosztami dotyczącymi danego okresu. Składa się na te pozycje zmiana stanu produktów i produkcji niezakończonej, zmiana rozliczeń międzyokresowych czynnych i biernych. Trudno jest jednak odczytać pozycje składające się na te wartość z bilansu aktywów, ponieważ pozycja aktywów rozliczenia międzyokresowe obejmuje zarówno te rozliczenia, które wchodzą do kręgu kosztów (operacyjne), jak i te, które nie dotyczą działalności podstawowej operacyjnej (np. dyskonta rozliczane w czasie). Podobnie rozliczenia międzyokresowe bierne są prezentowane w pozycji „pozostałe rezerwy” razem z rezerwami dotyczącymi tworzonych w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych i strat nadzwyczajnych. Specyfika w firmie handlowej W przypadku działalności handlowej nie występują produkty, rozliczanie kosztów w czasie też zwykle ma marginalny charakter i wiąże się z niewielkimi kwotami raczej rozliczeń międzyokresowych czynnych związanych z ogólną działalnością podmiotu. Zatem przychody i zrównane z nimi to przychody sprzedaży i nie ulegają one zniekształceniu o zmianę stanu produktów. W takich podmiotach przygotowanie wersji porównawczej jest znacznie łatwiejsze i jest też spowodowane tym, że w takich jednostkach nie ma potrzeby prowadzenia ewidencji kosztów wg miejsc powstawania. Koszty wg rodzaju dotyczą albo kosztów zarządu, albo dodatkowo w niewielkim stopniu kosztów sprzedaży. Typową strukturę kosztów i wynik finansowy prezentuje poniżej przedstawiony rachunek zysków i strat – też dla porównania przygotowany w obu wersjach. a. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi 1 500 000,00 a. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 1 500 000,00 I Przychody netto ze sprzedaży produktów - I Przychody netto ze sprzedaży produktów - II Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna) II Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów 1 500 000,00 III Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki b. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 1 200 000,00 IV Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów 1 500 000,00 I Koszt wytworzenia sprzedanych produktów - b. Koszty działalności operacyjnej 1 467 000,00 II Wartość sprzedanych towarów i materiałów 1 200 000,00 I Amortyzacja 20 000,00 c. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (a – b) 300 000,00 II Zużycie materiałów i energii 15 000,00 d. Koszty sprzedaży III Usługi obce 29 000,00 e. Koszty ogólnego zarządu 267 000,00 IV Podatki i opłaty 2 000,00 f. Zysk (strata) ze sprzedaży 33 000,00 V Wynagrodzenia 152 000,00 VI Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 38 000,00 VII Pozostałe koszty rodzajowe 11 000,00 VIII Wartość sprzedanych towarów i materiałów 1 200 000,00 c. Zysk (strata) ze sprzedaży (a – b) 33 000,00 Specyfika w firmie usługowej W przypadku podmiotów świadczących usługi częściej niż w firmach handlowych występuje zmiana stanu produktów. Wynika to z faktu, że czasem usługi są realizowane na przełomie okresów sprawozdawczych i aby zapewnić współmierność przychodów i kosztów, identyfikuje się koszty powiązane z wykonaniem jeszcze niezakończonej usługi i „zawiesza się je” na rozliczeniach międzyokresowych kosztów lub rzadziej (raczej firmy realizujące usługi budowlane) jako produkcję niezakończoną. W takich firmach też zwykle większe znaczenie wśród kosztów mają koszty zarządu związane z ogólnym funkcjonowaniem firmy. Stąd dla czytelnika sprawozdania finansowego więcej informacji o efektywności działalności będzie miała wersja kalkulacyjna rachunku zysków i strat. Jednak jak pokazuje praktyka, częściej jest tu sporządzany rachunek zysków i strat w wersji porównawczej, ze względu na nieprowadzenie przez mniejsze podmioty ewidencji kosztów wg miejsc powstawania i łatwiejsze (tańsze) pozyskanie danych. Przykład Spółka prowadząca działalność usługową poniosła w danym okresie przychody, które zaewidencjonowała następująco: razem koszty działalności budowlanej koszty sprzedaży koszty zarządu RMK czynne Amortyzacja 147 000,00 120 000,00 2 000,00 25 000,00 Zużycie materiałów 286 200,00 250 000,00 5 000,00 26 000,00 5200 Usługi obce 489 500,00 450 000,00 12 000,00 23 000,00 4500 Podatki i opłaty 11 000,00 5 000,00 1 000,00 5 000,00 Wynagrodzenia 552 000,00 500 000,00 2 000,00 50 000,00 Ubezpieczenia i inne świadczenia 135 250,00 120 000,00 250,00 15 000,00 Pozostałe koszty rodzajowe 64 150,00 23 000,00 150,00 28 000,00 13000 razem 1 685 100,00 1 468 000,00 22 400,00 172 000,00 22 700,00 Sprzedano 98% produkcji uzyskując przychody w kwocie zł a. Przychody netto ze sprzedaży i zrównanie z nimi 1 619 400,00 a. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 1 560 000,00 I Przychody netto ze sprzedaży produktów 1 560 000,00 I Przychody netto ze sprzedaży produktów 1 560 000,00 II Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna) 59 400,00 II Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów III Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki b. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 1 431 300,00 IV Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów I Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 1 431 300,00 b. Koszty działalności operacyjnej 1 685 100,00 II Wartość sprzedanych towarów i materiałów I Amortyzacja 147 000,00 c. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (a – b) 128 700,00 II Zużycie materiałów i energii 286 200,00 d. Koszty sprzedaży 22 400,00 III Usługi obce 489 500,00 e. Koszty ogólnego zarządu 172 000,00 IV Podatki i opłaty 11 000,00 f. Zysk (strata) ze sprzedaży - 65 700,00 V Wynagrodzenia 552 000,00 VI Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 135 250,00 VII. Pozostałe koszty rodzajowe 64 150,00 VIII Wartość sprzedanych towarów i materiałów c. Zysk (strata) ze sprzedaży (a – b) - 65 700,00 O czym powinien wiedzieć przedsiębiorca Wybór wersji rachunku zysków i strat należy do kierownika jednostki. Kierować się on powinien nie tylko możliwościami pozyskania danych, pracochłonnością ich przygotowania, ale także tym, jakie informacje chce udostępnić czytelnikom sprawozdania finansowego. Wynik finansowy netto to kluczowy wskaźnik oceny działalności przedsiębiorstwa. Obejmuje on wynik działalności operacyjnej (w tym z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych), wynik operacji finansowych oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego i innych płatności, zmniejszających zysk/zwiększających stratę (art. 42 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Może on być: - dodatni – mówimy wówczas o zysku netto; saldo kredytowe konta „Wynik finansowy", lub - ujemny – będziemy wówczas mieli do czynienia ze stratą netto; saldo debetowe konta „Wynik finansowy". Czytaj także: Jak ująć w księgach podział zysku Segmenty raportu Wynik działalności operacyjnej stanowi różnicę między przychodami netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń), bez VAT, oraz pozostałymi przychodami operacyjnymi, a wartością sprzedanych produktów (towarów i materiałów), wycenionych w kosztach wytworzenia lub cenach nabycia (zakupu), powiększoną o całość poniesionych od początku roku obrotowego kosztów ogólnych zarządu, sprzedaży produktów (towarów i materiałów) oraz pozostałych kosztów operacyjnych. Wynik operacji finansowych to różnica między przychodami finansowymi (w szczególności z tytułu dywidend/udziałów w zyskach, odsetek, zysków ze zbycia oraz aktualizacji wartości inwestycji innych, niż inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne, nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi), a kosztami finansowymi (w szczególności z tytułu odsetek, strat ze zbycia oraz aktualizacji wartości inwestycji innych, niż inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne, nadwyżki ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, z wyjątkiem odsetek, prowizji oraz dodatnich i ujemnych różnic kursowych, wpływających na cenę nabycia/koszt wytworzenia towarów/produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży/wytworzenia). Dwa warianty Według prawa bilansowego, sposób ustalania – na koniec roku obrotowego – wyniku finansowego netto podmiotu jest zależny od metody ewidencji kosztów (w układzie rodzajowym lub/i w układzie funkcjonalnym, którym to układom odpowiadają zespoły kont: 4 lub/i 5) oraz wariantu sporządzanego przez niego rachunku zysku i strat (wariant kalkulacyjny lub porównawczy). Oba te warianty różnią się jedynie częścią operacyjną, obejmującą działalność podstawową (statutową) jednostki: - w wariancie kalkulacyjnym, przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów pomniejszane są o koszty wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów i materiałów oraz koszty sprzedaży i ogólnego zarządu; - w wariancie porównawczym natomiast przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, powiększone o koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby oraz skorygowane – „in plus" lub „in minus" – o zmianę stanu wyrobów, uwzględniającą zmianę stanu na koniec roku w relacji do stanu na początek roku: produktów, półproduktów, produkcji niezakończonej (w toku), odchyleń od cen ewidencyjnych produktów i rozliczeń międzyokresowych kosztów, pomniejszane są o koszty działalności operacyjnej, obejmujące: amortyzację, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, pozostałe koszty rodzajowe, a także o wartość sprzedanych towarów i materiałów. Pozostałe obszary działalności przedsiębiorstwa, obejmujące pozostałą działalność operacyjną, działalność finansową oraz podatek dochodowy i inne obowiązkowe płatności, zawierają identyczną treść (dane) w obu wariantach rachunku zysków i strat. Niezależnie jednak od wersji sporządzanego rachunku wyników, należy w nim wykazać odrębnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy (art. 47 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Uwaga! Sposób prowadzenia ewidencji kosztów oraz sporządzania rachunku zysku i strat powinien zostać opisany przez firmę w przyjętych przez nią zasadach (polityce) rachunkowości (art. 4 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Na co pozwala układ kosztów W przypadku ujmowania przez przedsiębiorcę kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym (konta zespołu 4), rachunek wyników powinien być sporządzony w wersji porównawczej. W razie ujmowania kosztów jedynie w układzie funkcjonalnym (konta zespołu 5), rachunek wyników powinien być sporządzany w wariancie kalkulacyjnym. Jeżeli natomiast podmiot ewidencjonuje koszty zarówno w układzie rodzajowym, jak i funkcjonalnym (konta zespołów 4 i 5), wtedy przysługuje mu prawo wyboru sposobu sporządzania rachunku zysku i strat. W praktyce, na zastosowanie ewidencji kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym mogą sobie pozwolić jedynie małe przedsiębiorstwa, o nieskomplikowanej, prostej strukturze organizacyjnej, niewymagającej kontroli kosztów według miejsc ich powstawania, prowadzące jednorodną działalność produkcyjną, usługową lub handlową na niewielką skalę (wytwarzające/handlujące/świadczące jeden rodzaj produktów/towarów/usług). Ewidencję kosztów wyłącznie w układzie funkcjonalnym mogą prowadzić zarówno podmioty o zdywersyfikowanej działalności gospodarczej (prowadzące jednocześnie np. działalność wytwórczą i handlową, czy produkcyjną i usługową), jak i jednostki prowadzące jeden typ działalności, ale wymagający – z uwagi na złożoną strukturę organizacyjną – kontroli kosztów według miejsc ich powstawania lub też działalność tę cechuje różnorodność wytwarzanych produktów/świadczonych usług. Będą to więc firmy charakteryzujące się np. różnymi fazami i technikami produkcji, szerokim asortymentem oferowanych wyrobów/usług bądź koniecznością grupowania kosztów według projektów, zleceń lub badań w ramach działalności projektowej, działalności budowlano-montażowej, prac badawczo-rozwojowych. Z kolei, równoległe zastosowanie ewidencji kosztów w dwóch układach (rodzajowym i funkcjonalnym) zalecane jest w dużych firmach, w przypadku których zarówno rozmiar, jak i charakter prowadzonej działalności wymaga przyjęcia takiego rozwiązania. Operacje gospodarcze związane z określaniem wyniku finansowego netto jednostki, w zależności od wykorzystywanej przez nią metody ewidencji kosztów oraz sporządzanego wariantu rachunku wyników, wymagają ujęcia w księgach rachunkowych prezentujemy w tabelach. W księgach następnego roku Rozliczenie wyniku finansowego netto za dany (ubiegły) rok obrotowy księguje się w dacie zatwierdzenia sprawozdania finansowego za ten rok przez organ zatwierdzający, zapisem: - Wn/Ma „Wynik finansowy" - Ma/Wn „Rozliczenie wyniku finansowego". Natomiast w dacie podjęcia uchwały o sposobie podziału zysku wynikającego z zatwierdzonego sprawozdania finansowego, w księgach ujmuje się tę operację: - Wn „Rozliczenie wyniku finansowego" - Ma „Rozrachunki z pracownikami" (nagrody dla pracowników) lub/i „Pozostałe rozrachunki" (dywidendy dla wspólników/akcjonariuszy) lub/i „Kapitał podstawowy" (kapitał właścicieli) lub/i „Pozostałe kapitały własne" (kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy) lub/i „Rozliczenie wyniku finansowego" (strata za poprzedni rok obrotowy) lub/i „Fundusze specjalne" (ZFŚS) Jeśli uchwała dotyczy pokrycia straty, to zapisy w księgach są następujące: - Wn „Pozostałe rozrachunki" (gotówka wspólników) lub/i „Kapitał podstawowy" (kapitał zakładowy) lub/i „Pozostałe kapitały własne" (kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy) lub/i „Rozliczenie wyniku finansowego" (niepodzielony zysk z lat poprzednich lub zyski lat następnych) - Ma „Rozliczenie wyniku finansowego" ? -15%Aktywacja dostępuWpisz swój kod Rachunek zysków i strat skonstruowany jest w taki sposób, że pokazuje po kolei elementy wpływające na wynik finansowy przedsiębiorstwa. Można powiedzieć, że w pewnym sensie elementy tworzące wynik finansowy ustawione są w kolejności od najbliżej związanych z bezpośrednią działalnością przedsiębiorstwa do tych najbardziej od niej odległych. Wariant kalkulacyjny rachunku zysków i strat pokażemy opisując jak po kolei przedstawione są w nim wyniki na różnych rodzajach działalności. Zysk/strata brutto ze sprzedaży Pozycja „Zysk/strata brutto ze sprzedaży” pokazuje wynik, jaki spółka wypracowała, jeśli weźmie się pod uwagę jedynie przychody i koszty związane bezpośrednio z jej podstawową działalnością. Pozycja ta powstaje jako różnica dwóch wielkości: Przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (dla firmy usługowej będą to przychody ze sprzedaży usług) - W tej pozycji wykazuje się wszystkie przychody z sprzedaży związane z podstawową działalnością przedsiębiorstwa. Wyodrębnia się tu dwie podstawowe grupy przychodów: przychody ze sprzedaży produktów i usług przychody ze sprzedaży towarów i materiałów Różnica między powyższymi pozycjami jest taka, że pierwsza pokazuje przychody z dóbr wytworzonych przez spółkę, druga natomiast przychody z działalności handlowej, polegającej na kupnie i następnie odsprzedaży materiałów lub towarów po innej cenie. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów - Pozycja ta pokazuje ile kosztowało wytworzenie lub zakup wszystkich sprzedanych przez przedsiębiorstwo dóbr. Ważnym jest aby pamiętać, że zalicza się tu jedynie koszty bezpośrednio związane z wytworzeniem sprzedanej produkcji lub kosztem zakupu sprzedanych towarów. Będą się tu więc zaliczały koszty zużytych materiałów i energii, wynagrodzenie pracowników produkcyjnych, koszty renowacji maszyn itp. Znów, odpowiednio do rozbicia przychodów, koszty podzielone są w sprawozdaniu na: Koszt wytworzenia sprzedanych produktów (usług) Wartość sprzedanych towarów i materiałów Wydzielenie tych dwóch wartości pozwala na ustalenie osbno wyniku na sprzedaży produktów oraz wyniku na sprzedaży towarów i materiałów. Każdy jednak wie, że żadna firma nie może działać bez choć odrobiny administracji. Nie da się produkować, ani świadczyć usług bez zamawiania materiałów, księgowania, przyjmowania zleceń, reklamy i innych działalności nie związanych bezpośrednio z procesem produkcyjnym. Każda firma musi więc, oprócz produkcyjnych, ponosić inne rodzaje kosztów związanych z uzyskaniem przychodów. Opisana powyżej pozycja rachunku wyników nazywana jest przychodem brutto właśnie dlatego, że nie uwzględnia kosztów nie produkcyjnych, a związanych ze sprzedażą. Zysk/strata netto na sprzedaży Aby uzyskać „wynik netto na sprzedaży” od „zysku/straty brutto na sprzedaży” należy odjąć: Koszty sprzedaży - Są to koszty sprzedaży wyrobów gotowych, czyli dodatkowe koszty związane z samym procesem sprzedawania dóbr. Będą to np. koszty utrzymania sieci handlowej, koszty opakowań bezzwrotnych, załadunku, wyładunku, przewozu, reklamy, koszty udziału w targach itp. Koszty ogólnego zarządu - Są to koszty związane z organizacyjnym utrzymaniem przedsiębiorstwa oraz ogólną organizacją produkcji jako całości. Do tych kosztów zalicza się dwie następujące grupy kosztów: Koszty administracyjno-gospodarcze - związane z utrzymaniem zarządu przedsiębiorstwa, takie jak płace pracowników administracji czy koszty biurowe. Koszty ogólno-produkcyjne - czyli takie, których nie da się przypisać bezpośrednio poszczególnym wydziałom. Będą to na przykład koszty utrzymania całego przedsiębiorstwa, takie jak koszty ochrony, koszty sprzątania otoczenia fabryki oraz wszystkie inne koszty produkcji , których przypisanie do konkretnych produktów jest niemożliwe gdyż są one ponoszone ogólnie dla całej fabryki. Odjąwszy koszty sprzedaży i koszty ogólnego zarządu od wyniku brutto na sprzedaży, uzyskujemy wynik netto na sprzedaży, który informuje nas o tym jaki wynik osiągnęło dane przedsiębiorstwo na działalności podstawowej, gdy weźmie się pod uwagę wszystkie koszty niezbędne do wyprodukowania dóbr i ich sprzedaży Zysk/strata z działalności operacyjnej Przedsiębiorstwo oprócz wytwarzania i sprzedawania produktów lub usług, podejmuje wiele innych działalności oraz podlega różnym zdarzeniom gospodarczym, które wpływają na ostateczny wynik finansowy. Takie koszty i przychody wynikają na przykład z faktu, że firma sprzedaje zużyte maszyny, że angażuje się w działalność socjalną, że może podarować różne dobra lub otrzymać darowizny. Dodatkowe koszty mogą być poniesione z powodu nie otrzymania zapłaty za sprzedane towary itp. Takie przychody i koszty, niezwiązane bezpośrednio z podstawową działalnością przedsiębiorstwa, nazywamy kosztami i przychodami operacyjnymi. Szerszą ich listę zamieszczamy poniżej. Dopiero po ich uwzględnieniu, spółka może zobaczyć jaki osiągnęła wynik w danym roku, po włączeniu w kalkulację działalności nieprodukcyjnej. Pozostałe przychody operacyjne - przychody związane jedynie pośrednio z działalnością operacyjną przedsiębiorstwa. W szczególności wymienia się tu: działalność socjalną; zbycie środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także przychody wynikające z utrzymywania i zbycia nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych, zaliczanych do inwestycji; odpisanie zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów; rozwiązywanie rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi; odpisy aktualizujące wartość aktywów oraz ich korekty, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty wytworzenia sprzedanych produktów lub sprzedanych towarów, koszty sprzedaży lub koszty finansowe; otrzymane odszkodowania kary i grzywny - jeżeli spółka otrzyma odszkodowanie, lub inny podmiot zapłaci grzywnę naszej spółce lub inną karę związaną na przykład z zerwaniem kontraktu, spółka wykaże taką kwotę jako przychód; otrzymanie nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny, aktywów, w tym także środków pieniężnych na cele inne niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych. Pozostałe koszty operacyjne - koszty związane jedynie pośrednio z działalnością operacyjną jednostki. Są one „odbiciem” przychodów operacyjnych: koszty prowadzonej działalności socjalnej; wartość netto sprzedawanych lub likwidowanych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - gdy spółka sprzedaje środek trwały, z jednej strony notuje przychód, ale z drugiej musi oddać środek trwały, który w jej księgach posiada jeszcze jakąś wartość; spisanie przedawnionych, umorzonych lub nieściągalnych należności w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych; utworzenie rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi; odpisy aktualizujące wartość środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, zapasów i należności; zapłacone kary, grzywny i odszkodowania; przekazane darowizny. Zysk z działalności gospodarczej Zysk z działalności gospodarczej powstaje po uwzględnieniu: Przychodów finansowych - Jeśli przedsiębiorstwo udzieli pożyczki innym przedsiębiorstwom, może oczekiwać przychodów w postaci odsetek od pożyczki. Przychodem finansowym są również otrzymane dywidendy lub zyski z tytułu różnic kursowych. Kosztów finansowych - Większość przedsiębiorstw ponosi bowiem różne koszty finansowe, takie jak koszty odsetek od kredytów, bądź też koszty związane z niekorzystnymi zmianami kursów walut Zysk z działalności gospodarczej pokazuje jaki wynik osiągnęła spółka przy pomocy wszystkich pozycji, na które ma wpływ Zysk (strata) brutto Istnieją jednak zdarzenia, na które firma nie ma wpływu, a które mogą wywołać znaczne straty, lub też rzadziej zyski. Zdarzeniami takimi będą wszelkiego rodzaju zdarzenia losowe, przykładowo pożary czy powodzie. Zdarzenia te są wyodrębnione w sprawozdaniu finansowym pod pozycją: wynik zdarzeń nadzwyczajnych. Dopiero po ich uwzględnieniu otrzymujemy wynik brutto jaki spółka wypracowała w ciągu roku. Zysk (strata) netto Od zysku brutto odejmujemy jeszcze podatki oraz pozostałe obowiązkowe obciążenia zysku i otrzymujemy zysk netto, którym spółka może dysponować, przeznaczając go na wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy lub inwestycje i rozwój firmy.

koszty handlowe w wariancie kalkulacyjnym